ประวัติศาลจังหวัดราชบุรี

แบ่งปัน

ศาลจังหวัดราชบุรี ร.ศ. 126 (พ.ศ.2450)

อาคารศาลจังหวัดราชบุรีเดิมตั้งอยู่ในที่ราชพัสดุ ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี เป็นอาคารตึกก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น รูปทรงสถาปัตยกรรมแบบตะวันตกรุ่นเก่า สร้างมาตั้งแต่ ร.ศ. 124 (พ.ศ. 2448) สมัยหลวงศรีสัตยารักษ์ (ห้าว วิระศิริ) เป็นอธิบดีผู้พิพากษาและเป็นผู้ควบคุมการก่อสร้าง

อาคารศาลมีห้องโถงใหญ่ชั้นล่าง 1 ห้อง ซึ่งเป็นห้องพิจารณาคดี ด้านหลังเป็นระเบียงในตัว รอบ ๆ ห้องโถงใช้เป็นที่ทำการของเจ้าหน้าที่ศาล ระเบียงด้านหลังดัดแปลงเป็นห้องพักและห้องทำงานผู้พิพากษา ประตูหน้าต่างเป็นรูปโค้ง มีช่องลมฉลุเป็นลายกนกสวยงาม ชั้นบนมีห้องโถงใหญ่ 1 ห้อง ใช้เป็นห้องสมุดประจำศาล  ระเบียงชั้นบนเป็นห้องเก็บสำนวนและพัสดุ

เปิดเป็นที่ทำการศาลจังหวัดราชบุรีเมื่อวันที่ 1 เมษายน ร.ศ. 126 (พ.ศ. 2450)  อาคารหลังนี้ได้ใช้งานมาถึงปี พ.ศ. 2496 ตัวอาคารได้ชำรุดทรุดโทรมตามกาลเวลา อาคารมีรอยแตกร้าวมากขึ้น เนื่องจากแรงระเบิดของสงครามมหาเอเชียบูรพา

พระยาลัดพลีธรรมประคัลภ์ ซึ่งดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม นายสัญญา ธรรมศักดิ์ ปลัดกระทรวงยุติธรรม พระดุลยทรรศน์ปฏิภาณ ข้าหลวงยุติธรรมภาค 1 นายไฉน บุญยก ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล มีดำริที่จะสร้างศาลแห่งใหม่ขึ้น เนื่องจากตัวอาคารเดิมไม่ปลอดภัย สถานที่คับแคบ ห้องพิจารณาคดีมีไม่เพียงพอ เนื่องจากจำนวนอรรถคดีมีเพิ่มมากขึ้นทุกปี จึงได้ของบประมาณจากทางรัฐบาลในปี พ.ศ. 2497 ได้งบประมาณมาเป็นจำนวนเงิน 1,456,000 บาท โดยให้กรมโยธาเทศบาลเป็นผู้จัดการสร้าง

ศาลจังหวัดราชบุรี เมื่อ พ.ศ.2501

อาคารศาลจังหวัดราชบุรีหลังใหม่ เป็นตึกแบบทรงไทย 2 ชั้น ชนิด 6 บัลลังก์ ได้ทำพิธีวางศิลาฤกษ์อาคารโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2497 ขณะนั้นนายบุศย์ ขันธวิทย์ เป็นผู้พิพากษาหัวหน้าศาล หลวงสุทธิภาศนฤพนธ์ เป็นข้าหลวงยุติธรรมภาค 1 ต่อมานายเฉลิม ทัตภิรมย์ ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลคนใหม่ได้ย้ายมาดำเนินการควบคุมการก่อสร้างต่อ และได้รับเงินงบประมาณเพิ่มเติมในการก่อสร้างเป็นเงิน 759,220 บาท เพื่อถมดิน ทำรั้วเหล็กรอบบริเวณ สร้างห้องเก็บสำนวน เสาธง เดินสายไฟจากถนนใหญ่มายังอาคาร

อาคารศาลจังหวัดราชบุรีเปิดทำการ เมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2501 และได้ทำพิธีเปิดอาคารศาลจังหวัดราชบุรีหลังใหม่อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2502 ซึ่งเป็นวันชาติเดิม ขณะนั้นมีนายวิริยะ เกิดศิริ เป็นผู้พิพากษาหัวหน้าศาล นายกำธร พันธุลาภ เป็นปลัดกระทรวงยุติธรรม พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมได้มาเป็นประธานในพิธีเปิด

ต่อมาในปี พ.ศ. 2540 กระทรวงยุติธรรมได้จัดสรรงบประมาณจำนวน 33,000,000 บาท เพื่อก่อสร้างต่อเติมอาคารศาลจังหวัดราชบุรีอีก 1 หลัง เป็นตึก 3 ชั้น เชื่อมต่อทางเดินระหว่างอาคารหลังเดิมกับอาคารหลังใหม่ มีห้องพักผู้พิพากษา ห้องสมุด ห้องประชุม ห้องทำงานธุรการ ห้องเก็บสำนวน ห้องพิจารณา

ศาลจังหวัดราชบุรีปัจจุบันตั้งอยู่เลขที่ 399/12 ถนนยุติธรรม ตำบลหน้าเมือง อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี

ที่มาข้อมูลและภาพ
พิพิธภัณฑ์ศาลไทย. (2553). ประวัติศาลราชบุรี. [Online]. Available :http://www.museum.coj.go.th/court/rachaburi.html. [2554 มกราคม 16 ].